Ứng dụng Công nghệ thông tin trong lĩnh vực xuất nhập cảnh

Chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực xuất nhập cảnh: Nâng cao hiệu quả, tạo thuận lợi cho người dân và du khách.

Trong kỷ nguyên số, việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào hoạt động quản lý nhà nước đã trở thành một xu thế tất yếu, và lĩnh vực xuất nhập cảnh (XNC) cũng không ngoại lệ. Việc chuyển đổi từ các phương thức thủ công sang các giải pháp công nghệ hiện đại không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp và du khách quốc tế.

Lợi ích và xu hướng toàn cầu:

Việc ứng dụng CNTT không chỉ là xu hướng tại Việt Nam mà còn là một làn sóng mạnh mẽ trên toàn cầu. Các quốc gia như Trung Quốc, Singapore và khối Schengen (EU) đều đang đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ sinh trắc học như nhận diện khuôn mặt, mống mắt để thay thế cho việc xuất trình hộ chiếu truyền thống, giúp đẩy nhanh thủ tục và tăng cường an ninh. Liên minh châu Âu (EU) dự kiến sẽ chính thức triển khai Hệ thống xuất nhập cảnh (EES) mới, ghi nhận kỹ thuật số thông tin nhập và xuất cảnh của công dân các nước thứ ba, nhằm hiện đại hóa việc kiểm soát biên giới.

Các ứng dụng công nghệ thông tin nổi bật trong lĩnh vực xuất nhập cảnh:

Hiện nay, ngành Công an nói chung và lĩnh vực XNC nói riêng tại Việt Nam đã và đang triển khai mạnh mẽ nhiều ứng dụng CNTT, tạo nên những bước đột phá trong công tác chuyên môn.

- Dịch vụ công trực tuyến: Một trong những điểm sáng nổi bật là việc cung cấp các dịch vụ công trực tuyến mức độ 4. Giờ đây, công dân có thể thực hiện các thủ tục như cấp hộ chiếu phổ thông trực tuyến mà không cần đến trực tiếp cơ quan công an. Tương tự, người nước ngoài cũng có thể đề nghị cấp thị thực điện tử một cách thuận tiện. Những dịch vụ này giúp người dân và doanh nghiệp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí đi lại, đồng thời có thể theo dõi tiến trình xử lý hồ sơ một cách công khai, minh bạch.

- Cổng kiểm soát tự động (Autogate): Hệ thống Autogate đã được triển khai tại các sân bay quốc tế lớn như Nội Bài và Tân Sơn Nhất, và dự kiến sẽ mở rộng ra Đà Nẵng, Cam Ranh, Phú Quốc. Công nghệ này cho phép công dân Việt Nam có hộ chiếu điện tử và người nước ngoài có thẻ tạm trú, thường trú hợp lệ thực hiện thủ tục XNC một cách nhanh chóng chỉ trong vài giây. Hệ thống sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt và quét hộ chiếu theo tiêu chuẩn quốc tế ICAO để đối chiếu thông tin, giúp giảm thiểu ùn tắc tại các quầy thủ tục.

- Hộ chiếu điện tử (E-passport): Việt Nam đã bắt đầu cấp hộ chiếu có gắn chip điện tử, một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo an ninh và hội nhập quốc tế. Hộ chiếu điện tử có độ bảo mật cao, rất khó làm giả và cho phép lưu trữ nhiều thông tin sinh trắc học như vân tay, khuôn mặt, giúp việc nhận dạng chính xác hơn. Điều này không chỉ tạo thuận lợi cho công dân Việt Nam khi đi lại mà còn là điều kiện để được hưởng chính sách ưu tiên xét duyệt thị thực ở một số quốc gia.

- Cơ sở dữ liệu tập trung: Ngành quản lý XNC đã xây dựng và triển khai phần mềm quản lý, kiểm soát XNC theo mô hình dữ liệu tập trung, kết nối 109 cửa khẩu về trung tâm chỉ huy. Hệ thống này giúp đồng bộ hóa dữ liệu với Cục Quản lý xuất nhập cảnh (Bộ Công an), tạo thành một cơ sở dữ liệu quốc gia thống nhất, phục vụ hiệu quả cho công tác quản lý và bảo vệ an ninh biên giới.

Những lợi ích chính mà việc ứng dụng CNTT mang lại bao gồm:

- Nâng cao hiệu quả quản lý: Giúp cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ, phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ an ninh quốc gia.

- Cải cách thủ tục hành chính: Tạo điều kiện thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động lưu thông XNC, giảm thời gian chờ đợi và đơn giản hóa thủ tục cho người dân và du khách.

- Thúc đẩy kinh tế - xã hội: Góp phần thu hút đầu tư, phát triển du lịch và thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế của đất nước.

Trước những thuận lợi ứng dụng CNTT vào hoạt động quản lý XNC thì bên cạnh đó lực lượng quản lý XNC vẫn chú trọng đảm bảo an toàn dữ liệu cá nhân, đảm bảo an ninh cho người dân trong bảo vệ thông tin dữ liệu là nhiệm vụ trọng tâm, không thể tách rời. Quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực XNC không chỉ là một cuộc chạy đua về công nghệ mà còn là một bài toán phức tạp, đòi hỏi sự cân bằng tinh tế giữa hiện đại hóa và bảo mật.

Tóm lại, việc ứng dụng CNTT vào công tác quản lý XNC để phục vụ cho công tác quản lý được hiệu quả và đáp ứng yêu cầu phục vụ nhân dân trong thời đại công nghệ số theo xu hướng toàn cầu như hiện nay.

Trung Hiếu - XNC