
Phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội trên địa bàn huyện Tân Hồng
Phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội trên địa bàn huyện Tân Hồng
Tệ nạn xã hội là một trong những vấn đề nan giải gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự xã hội, đời sống nhân dân và sự phát triển kinh tế - văn hóa của địa phương. Tại huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp, việc huy động và phát huy vai trò của quần chúng nhân dân đã trở thành một giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội.
Huyện Tân Hồng, với đặc thù là huyện biên giới, có vị trí chiến lược quan trọng trong giao thương kinh tế giữa Việt Nam và Campuchia. Tuy nhiên, chính vị trí này cũng khiến địa bàn đối mặt với nhiều thách thức trong công tác đảm bảo an ninh trật tự và phòng, chống tệ nạn xã hội. Tân Hồng có nhiều tuyến giao thông phức tạp, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động buôn lậu, vận chuyển ma túy và các loại hàng hóa cấm; Dân cư đa dạng, sự giao thoa văn hóa và dân cư đến từ nhiều vùng miền khác nhau khiến việc kiểm soát và quản lý tệ nạn xã hội trở nên phức tạp hơn.
Các loại tệ nạn phổ biến. Ma túy: hoạt động mua bán, sử dụng ma túy diễn ra âm thầm nhưng có dấu hiệu gia tăng, đặc biệt ở giới trẻ. Ma túy không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, kinh tế của các gia đình mà còn là nguồn gốc dẫn đến các hành vi phạm tội khác; Cờ bạc và tín dụng đen, cờ bạc dưới nhiều hình thức như đá gà, lô đề, và các sòng bài nhỏ lẻ vẫn diễn ra, gây ra những hệ lụy nặng nề về kinh tế, xung đột gia đình, và mâu thuẫn xã hội; Tín dụng đen cũng len lỏi vào nhiều khu vực, gây áp lực kinh tế và nguy cơ vỡ nợ cao; Buôn lậu, là huyện biên giới, tình trạng vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới như thuốc lá, rượu, mỹ phẩm… vẫn là vấn đề nhức nhối. Hoạt động này không chỉ ảnh hưởng đến kinh tế mà còn gây mất an ninh trật tự; Mại dâm, một số tụ điểm giải trí, nhà nghỉ, quán karaoke có dấu hiệu núp bóng để tổ chức các hoạt động mại dâm, gây khó khăn trong việc kiểm soát.
Hệ quả của tệ nạn xã hội gây mất an ninh trật tự, khiến tình hình an ninh trở nên phức tạp, gia tăng các hành vi phạm tội như trộm cắp, hành hung, đòi nợ thuê; Suy giảm chất lượng cuộc sống, nhiều gia đình lâm vào cảnh khánh kiệt kinh tế do ma túy, cờ bạc, hoặc tín dụng đen; Tác động tiêu cực đến thế hệ trẻ, tệ nạn xã hội làm hư hỏng nhân cách, lối sống của thanh thiếu niên, dẫn đến suy thoái đạo đức và giảm khả năng đóng góp vào sự phát triển của địa phương.
Thách thức trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội. Khó khăn trong quản lý, với diện tích rộng và dân cư đông đúc, việc giám sát, kiểm soát tình trạng vi phạm trở nên khó khăn, đặc biệt là tại các khu vực giáp ranh và các tuyến biên giới; Thiếu sự phối hợp chặt chẽ, dù đã có nhiều nỗ lực từ phía chính quyền, nhưng đôi khi việc phối hợp giữa các cơ quan chức năng và quần chúng nhân dân còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả chưa cao; Nhận thức của một bộ phận dân cư còn thấp, một số người dân vẫn chưa ý thức rõ tác hại của tệ nạn xã hội, thậm chí có thái độ thờ ơ hoặc tiếp tay cho các hành vi vi phạm.
Quần chúng nhân dân không chỉ là những người thụ hưởng kết quả từ các chính sách phòng, chống tệ nạn xã hội mà còn là lực lượng trung tâm, trực tiếp góp phần tạo nên sự thành công của công tác này. Vai trò của họ được thể hiện qua các khía cạnh sau:
Thứ nhất, vai trò trong giám sát và phát hiện sớm tệ nạn xã hội
Nhân dân chính là “tai mắt” của lực lượng chức năng. Nhờ sinh sống và làm việc tại địa phương, họ dễ dàng nhận biết các hành vi bất thường hoặc dấu hiệu liên quan đến tệ nạn xã hội, như: phát hiện các đối tượng buôn bán, sử dụng ma túy, tổ chức đánh bạc hoặc tụ tập nghi ngờ gây mất an ninh. Phát giác các hành vi mại dâm, trộm cắp, buôn lậu… xảy ra trong cộng đồng. Việc tố giác tội phạm kịp thời giúp cơ quan chức năng xử lý nhanh chóng, ngăn chặn nguy cơ lây lan của các tệ nạn.
Thứ hai, vai trò trong tuyên truyền và giáo dục
Nhân dân không chỉ là người tiếp nhận thông tin mà còn là những người truyền tải thông điệp về phòng, chống tệ nạn xã hội đến gia đình, bạn bè và cộng đồng. Cụ thể, góp phần nâng cao nhận thức, những người đã hiểu rõ tác hại của tệ nạn xã hội sẽ chia sẻ kiến thức, giúp thay đổi hành vi của những người xung quanh. Đồng hành trong giáo dục trẻ em và thanh thiếu niên gia đình và cộng đồng đóng vai trò chính trong việc định hướng thế hệ trẻ tránh xa cám dỗ của các tệ nạn như ma túy, game bạo lực hay băng nhóm.
Tham gia các phong trào, tổ chức tự quản, quần chúng nhân dân đóng vai trò chủ động trong việc xây dựng các phong trào và tổ chức tự quản: tham gia các tổ chức an ninh tại cơ sở như tổ dân phố, đội tuần tra nhân dân, câu lạc bộ phòng chống tội phạm. Thúc đẩy phong trào “Khu dân cư không có tệ nạn xã hội”, những phong trào này giúp lan tỏa ý thức phòng, chống tệ nạn, đồng thời xây dựng môi trường sống lành mạnh.
Thứ ba, vai trò trong hòa giải và hỗ trợ tái hòa nhập
Hòa giải xung đột, quần chúng nhân dân, với sự gần gũi, có thể giúp hòa giải những mâu thuẫn nhỏ trong cộng đồng, ngăn chặn xung đột leo thang dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật. Hỗ trợ người hoàn lương tái hòa nhập cộng đồng, giúp đỡ những người từng sa vào tệ nạn quay trở lại cuộc sống bình thường thông qua việc tạo cơ hội việc làm, động viên tinh thần, hạn chế kỳ thị.
Thứ tư, tạo áp lực xã hội tích cực.
Một cộng đồng đoàn kết và kiên quyết nói không với tệ nạn xã hội sẽ tạo ra áp lực xã hội tích cực, khiến những đối tượng có ý định vi phạm cảm thấy khó hoạt động. Đồng thời, ý thức trách nhiệm chung sẽ lan tỏa trong cộng đồng, từ đó thúc đẩy sự tự giác và tính tự quản cao hơn.
Quần chúng nhân dân không chỉ đóng vai trò hỗ trợ mà còn là nhân tố quyết định trong công cuộc phòng, chống tệ nạn xã hội. Sự đồng lòng của người dân cùng với các cấp chính quyền sẽ tạo nên sức mạnh cộng đồng to lớn, góp phần xây dựng một xã hội an toàn, văn minh và phát triển bền vững.
Để phát huy hiệu quả vai trò của quần chúng nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội trên địa bàn huyện Tân Hồng cần tập trung vào các giải pháp cụ thể sau:
- Thứ nhất, nâng cao nhận thức và giáo dục cộng đồng
Đẩy mạnh tuyên truyền, tổ chức các buổi truyền thông dưới nhiều hình thức như hội thảo, diễn đàn, sân khấu hóa, phát thanh và truyền hình địa phương. Nội dung tập trung vào tác hại của tệ nạn xã hội và vai trò của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống. Lồng ghép nội dung giáo dục, kết hợp tuyên truyền phòng, chống tệ nạn xã hội vào các chương trình học tập, sinh hoạt đoàn thể, đặc biệt ở các trường học, nhằm nâng cao ý thức ngay từ sớm.
Tăng cường các chiến dịch tại cơ sở: Phối hợp với các đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên để thực hiện các chiến dịch “Gia đình nói không với tệ nạn xã hội” hay “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ quê hương”.
- Thứ hai, xây dựng các phong trào quần chúng tự quản
Phát động các phong trào như phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Khu dân cư văn hóa không có tệ nạn xã hội”. Thành lập các tổ, nhóm tự quản: Tổ an ninh nhân dân, Câu lạc bộ phòng chống tệ nạn xã hội, Đội thanh niên tình nguyện. Các tổ chức này có nhiệm vụ tuần tra, giám sát và vận động nhân dân tham gia đấu tranh phòng ngừa.
- Thứ ba, tăng cường cơ chế phối hợp
Liên kết chặt chẽ giữa các lực lượng, đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa Công an, chính quyền địa phương và nhân dân để phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm. Xây dựng đường dây nóng, thiết lập kênh thông tin liên lạc nhanh chóng để nhân dân có thể tố giác tội phạm hoặc báo cáo các hành vi đáng ngờ.
Hỗ trợ pháp lý và bảo vệ người tố giác, chính quyền cần có chính sách bảo vệ danh tính và quyền lợi của người dân khi họ tham gia tố giác tội phạm, tạo niềm tin và động lực cho cộng đồng.
Hỗ trợ người hoàn lương và phòng ngừa tái phạm, tạo cơ hội việc làm, phối hợp với các doanh nghiệp, tổ chức từ thiện để cung cấp việc làm ổn định cho những người từng vi phạm pháp luật. Hỗ trợ tâm lý và xã hội, tổ chức các chương trình hỗ trợ tâm lý, tư vấn cho người hoàn lương, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng một cách bền vững. Giám sát và động viên, xây dựng mối quan hệ gần gũi giữa cộng đồng và người hoàn lương, khuyến khích họ tham gia các hoạt động xã hội.
- Thứ tư, áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý và tuyên truyền
Phát triển ứng dụng thông minh, tạo các ứng dụng để người dân báo cáo nhanh các hành vi liên quan đến tệ nạn xã hội. Sử dụng mạng xã hội, tận dụng các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Zalo để tuyên truyền rộng rãi và tương tác với cộng đồng. Xây dựng cơ sở dữ liệu, lập hồ sơ quản lý chặt chẽ các đối tượng nguy cơ cao tại địa phương, đồng thời chia sẻ thông tin với các cơ quan liên quan.
- Thứ năm, khen thưởng và khích lệ
Chính sách khen thưởng rõ ràng, tuyên dương, khen thưởng kịp thời các cá nhân, tập thể có thành tích trong đấu tranh phòng, chống tệ nạn xã hội.
Tạo động lực tinh thần, tổ chức các lễ vinh danh, trao giải để khuyến khích người dân tích cực tham gia các phong trào.
- Thứ sáu, cải thiện môi trường sống và điều kiện kinh tế
Xây dựng môi trường sống lành mạnh, đầu tư cơ sở hạ tầng công cộng như khu vui chơi, nhà văn hóa, để người dân, đặc biệt là thanh niên, có không gian sinh hoạt lành mạnh.
Phát triển kinh tế địa phương, tạo công ăn việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, giúp hạn chế nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội.
Các giải pháp trên đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và nhân dân. Khi quần chúng được trang bị kiến thức, khuyến khích tham gia tích cực và hỗ trợ toàn diện, họ sẽ trở thành lực lượng quan trọng trong việc giữ gìn an ninh, đẩy lùi tệ nạn xã hội tại địa phương.
Tóm lại, Tệ nạn xã hội không chỉ là vấn đề của một cá nhân hay một tổ chức, mà là mối nguy chung đòi hỏi sự vào cuộc của cả cộng đồng. Trong bối cảnh đó, vai trò của quần chúng nhân dân trở thành nhân tố cốt lõi, quyết định thành công của các chương trình phòng, chống tệ nạn xã hội. Họ không chỉ là người thực thi các giải pháp, mà còn là người khởi xướng, lan tỏa tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm và sự đồng lòng trong cộng đồng.
Việc phát huy vai trò của quần chúng nhân dân trong phòng, chống tệ nạn xã hội tại huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp cần được thực hiện một cách toàn diện và bền vững. Không chỉ thông qua các hoạt động phát hiện, tố giác tội phạm, mà còn ở việc xây dựng lối sống văn minh, hỗ trợ người lầm lỗi tái hòa nhập cộng đồng và cùng chính quyền tạo nên môi trường sống lành mạnh, an toàn. Bên cạnh đó, chính quyền và các đoàn thể cần tiếp tục tạo động lực cho quần chúng thông qua cơ chế khen thưởng, bảo vệ quyền lợi người tố giác và mở rộng các phong trào tự quản, phát huy tính tự giác ở mỗi cá nhân.
Phòng, chống tệ nạn xã hội là nhiệm vụ lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp chính quyền và cộng đồng. Với sự chung tay của quần chúng nhân dân trên địa bàn huyện Tân Hồng có thể xây dựng một môi trường sống an toàn, văn minh, trở thành hình mẫu tiêu biểu trong công tác phòng, chống tệ nạn xã hội trong toàn tỉnh. Chỉ khi mỗi người dân tự ý thức được trách nhiệm của mình, xã hội mới thực sự tạo nên sức mạnh đoàn kết, đẩy lùi hoàn toàn các tệ nạn, mang lại cuộc sống bình yên và phát triển bền vững cho mọi người.
Trường Tươi
Xem thêm các tin khác